państwa. Odmiennego zdania była Narodowa Demokracja Romana Dmowskiego. Za największego wroga Polski uznawała Niemcy, utrzymując, że należy zjednoczyć ziemie polskie pod berłem carów, a po wygraniu wojny przez państwa ententy starać się o uzyskanie autonomii. Zaborcy wobec Polaków Do momentu wybuchu wojny w 1914 r. znacjonalizowane po II wojnie światowej, mogą s korzystać z dr ogi s ą- dowej i administracyjnej w celu uzyskania zadośćuczynienia bądź zwr o- tu mienia (Osajda 2009: 46 –51). Po kryzysie przysięgowym (VII 1917) internowany przez Niemców w Magdeburgu. Jeden z głównych organizatorów państwa polskiego. Po zwolnieniu 11 XI 1918 r. na mocy decyzji Rady Regencyjnej objął dowództwo nad wojskiem polskim. 22 XI 1919 r. objął funkcję Tymczasowego Naczelnika Państwa, a następnie Naczelnika Państwa (1919-1922). Kształtowanie się granic Rzeczypospolitej. Granica z Niemcami. Powstanie Wielkopolskie - 26 grudnia 1918 roku do Poznania przybywa Ignacy Paderewski, gorące przyjęcie przez Polaków – spowodowało natężenie prowokacji niemieckich, 27 grudnia 1918 roku rozpoczyna się powstanie wielkopolskie; ciężkie walki w Chodzieży, Nakle XXVIII. Odrodzenie państwa polskiego po I wojnie światowej. Uczeń: 2) przedstawia proces wykuwania granic: wersalskie decyzje a fenomen Powstania Wielkopolskiego i powstań śląskich (zachód) – federacyjny dylemat a inkorporacyjny rezultat (wschód); 3) opisuje wojnę polsko‑bolszewicką i jej skutki (pokój ryski). 15-24 sierpnia 1914 - bitwa pod Cerem, 3 sierpnia 1914 - Niemcy atakują Belgię, 14 sierpnia 1914 - Francja atakuje Alzację i Lotaryngię, 6 do 12 września 1914 - pierwsza bitwa nad Marną. 25 kwietnia 1915 - 9 stycznia 1916 - bitwa pod Gallipoli i klęska aliantów, 1 lipca 1916 - natarcie Brytyjczyków nad Sommą, 6 kwietnia 1917 - USA Walka o ustrój i granice Polski . Świat po II wojnie światowej. Powojenne urządzanie świata. Początek zimnej wojny. Państwa bloku wschodniego. Daleki Wschód po II wojnie światowej. Rozpad systemu kolonialnego. Sytuacja na Bliskim Wschodzie po II wojnie światowej. Zimna wojna. Początki integracji europejskiej i odrodzenie carskiej Rosji 08.12.1919 r. – lord George Curzon przygotował nowy projekt polskiej granicy wschodniej wzdłuż linii Bug – Kuźnica – Piosk (tzw. linia Curzona). Decyzja ta przesuwała polską granice wschodnią na zachód w stosunku do linii Focha – była niekorzystna dla Polski i sprzeczna z decyzjami z listopada 1919 r. Kształtowanie się granic II Rzeczypospolitej. Koniec I wojny światowej przyniósł odbudowę państwa polskiego, którego istnienie przerwał III rozbiór Polski w 1795 r. Formowanie terytorium państwa polskiego rozpoczęte pod koniec 1918 r. trwało do 1922 r. i w takim kształcie przetrwało do wybuchu II wojny światowej. 84% Odrodzenie państwa polskiego po I Wojnie Światowej – szczęśliwy przypadek, zasługa Polaków, czy efekt życzliwości mocarstw. 84% Udział wojsk polskich na frontach II wojny światowej; 85% Przedstaw i oceń udział Polaków w I wojnie światowej. 85% Udział Polaków w I wojnie swiatowej. kxGh. Współczesność to epoka historyczna trwająca od I wojny światowej (1914-1918) do dzisiaj. Wiele się w niej zmieniło. Życie ludzkie jest w porównaniu z poprzednimi epokami dłuższe i wygodniejsze. Możemy podróżować szybciej, niż kiedykolwiek, porozumiewamy się w mgnieniu oka, poznajemy Kosmos. Z drugiej strony, epoka współczesna to stulecie nieustannych wojen na całym świecie (w tym dwóch światowych, z milionami ofiar) i globalnych problemów zdających się grozić zagładą ludzkości. W XX wieku Polska odzyskała niepodległość po 123 latach zaborów. Po zaledwie 20 latach II Rzeczypospolitej i II wojnie światowej utraciła ją jednak i wpadła na prawie pół wieku pod panowanie komunistów, co nazywamy „Polską Ludową”. Okres po 1989 roku historycy nazywają „Trzecią Rzecząpospolitą”. W podstawie programowej z historii dla szkoły podstawowej epoka ta jest omówiona w osiemnastu działach. Pod każdym z nich znajdziesz tematy notatek zamieszczonych na tej stronie lub planowanych do opublikowania w niedługim czasie [najedź kursorem na temat notatki, a przekonasz się, czy notatka jest już dostępna]. DLA NAUCZYCIELI: w nawiasach kwadratowych przy tematach notatek wskazane są punkty podstawy programowej. 25. I wojna światowa. – Przyczyny I wojny światowej [ – Specyfika I wojny światowej 1914-1918 [ – Rewolucje rosyjskie 1917 [ 26. Sprawa polska w czasie I wojny światowej. – Sprawa polska w I wojnie światowej [ 27. Europa i świat po I wojnie światowej. – Skutki I wojny światowej [ – System wersalsko-waszyngtoński [ – Rozpad systemu wersalskiego [ – Totalitaryzmy XX wieku: włoski faszyzm [ – Totalitaryzmy XX wieku: niemiecki narodowy socjalizm (nazizm) [ – Totalitaryzmy XX wieku: porównanie faszyzmu i nazizmu [ – Totalitaryzmy XX wieku: radziecki komunizm [ 28. Odrodzenie państwa polskiego po I wojnie światowej. – Tworzenie niepodległego państwa polskiego [ – Kształtowanie granic II RP: wschodniej, południowej, zachodniej i północnej [ 29. II Rzeczpospolita w latach 1921-1939. – Rządy parlamentarne w II Rzeczypospolitej [ – Zamach majowy i rządy sanacji [ 30. Społeczeństwo i gospodarka II Rzeczypospolitej. – Społeczeństwo i kultura II Rzeczypospolitej [ – Gospodarka II Rzeczypospolitej [ 31. Droga do wojny. – Geneza II wojny światowej [ 32. Wojna obronna Polski we wrześniu 1939 r. Agresja Niemiec [1 września] i Związku Sowieckiego [17 września]. – Wojna obronna Polski 1939 (tzw. kampania wrześniowa) [ 33. II wojna światowa i jej etapy. – Przebieg II wojny światowej (1) – faza niemieckich zwycięstw [ – Przebieg II wojny światowej (2) – klęska Trzeciej Rzeszy [ – Holokaust [ – Skutki II wojny światowej [ 34. Polska pod okupacją niemiecką i sowiecką. – Polacy pod okupacją niemiecką [ – Polska pod okupacją radziecką [ – Rzeź wołyńska [ – Polskie państwo podziemne [ – Powstanie warszawskie 1944 [ 35. Sprawa polska w czasie II wojny światowej. – Rząd RP na uchodźstwie [ – Polacy na frontach II wojny światowej [ – Polityka mocarstw wobec Polski w latach 1939-1945 [ 36. Świat po II wojnie światowej. – Podział świata po II wojnie światowej [ – Zimna wojna [ – Podział Niemiec po II wojnie światowej [ – Blok wschodni (obóz socjalistyczny) [ – Procesy dekolonizacyjne po II wojnie światowej [ – Konflikt bliskowschodni [ – Jesień Ludów 1989 [ – Rozpad ZSRR [ – Przemiany kulturowe i społeczne po II wojnie światowej [ 37. Początki komunizmu w Polsce. – Przejęcie władzy w Polsce przez komunistów [ 38. Stalinizm w Polsce i jego skutki. – Stalinizm w Polsce [ – „Polskie miesiące” – Październik 1956 [ 39. Polska w latach 1957-1981. – „Polskie miesiące”: Marzec 1968 [ – „Polskie miesiące”: Grudzień 1970 [ – PRL za czasów Władysława Gomułki [ – PRL za czasów Edwarda Gierka [ – Opozycja polityczna w PRL [ – Utworzenie NSZZ „Solidarność” [ 40. Dekada 1981-1989. – Stan wojenny [ – „Okrągły stół” [ 41. Narodziny III Rzeczypospolitej. – Transformacja ustrojowa w Polsce [ 42. Miejsce Polski w świecie współczesnym. – Polska we współczesnym świecie [ O PORTALU Portal to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy. Więcej Polska w XX wieku Budowa niepodległego państwa PUBLIKACJA: Książka „Wojna domowa. Nowe spojrzenie na odrodzenie Polski” Niełatwo jest opisać proces odrodzenia państwa: wszak to suma czynników trudnych niekiedy do ustalenia, w których niemałą rolę ma także szczęście. Problem powstaje jednak wtedy, gdy uznajemy go raczej za efekt ambicji politycznych grupy elit, a nie ukoronowanie wytrwałych dążeń kilku pokoleń. Dlatego książka Jochena Böhlera, poświęcona odzyskaniu niepodległości przez nasz kraj, nie będzie dla polskiego czytelnika lekturą łatwą. Böhler jest nad Wisłą świetnie znany za sprawą kilku publikacji dotyczących II wojny światowej, mierzących się z problemem niemieckich zbrodni na obywatelach II Rzeczpospolitej. Tym razem na warsztat wziął pierwsze lata odrodzonej Polski, ukazując je – jak zdążył do tego przyzwyczaić – w sposób nieortodoksyjny i nowatorski. Znakomite wrażenie robi zręcznie prowadzona narracja i błyskotliwość stosowanego języka (co równocześnie stanowi niewątpliwą zasługę tłumacza), a także imponująca znajomość publikacji i dokumentów. Pytanie tylko, czy w poszukiwaniu nowej efektownej formuły ujęcia historii odrodzenia polskiej państwowości nie poszedł zbyt daleko. Zdumiewające uproszczenie znajdziemy już w samym tytule. Użyty tam termin „środkowoeuropejska wojna domowa” wydaje się intrygującym założeniem i punktem wyjścia do rozważań na temat kształtowania się struktur państwowych. Szybko jednak miejsce fascynacji zajmuje zakłopotanie. Argumentacja zbudowana jest bowiem według logiki geopolitycznej rodem z głębokiego XIX wieku. Jej sedno stanowiło pojęcie imperium, a przecież odrodzona Polska powstała właśnie w miejscu, gdzie stykały się ze sobą władztwa Hohenzollernów, Habsburgów i Romanowów. W efekcie, trudno pozbyć się natrętnej myśli, że pomysł Böhlera – rzeczywiście odważny i niekonwencjonalny – z samego założenia jest zdumiewająco anachroniczny. Podmiotowość polityczną gotów jest on przyznać instytucjom starych imperiów, dość brutalnie „orientalizując” obywateli tych ziem. Podkreślmy od razu, ta krzywdząca generalizacja odnosi się nie tylko do ludności polskiej. „Wojna domowa” przypomina opis wrażeń z oglądania teatru historii Europy Środkowo-Wschodniej przez szybę ustawioną wzdłuż wschodniej granicy Niemiec. I z tej perspektywy istotnie przemiany po Wielkiej Wojnie mogą przypominać brutalny konflikt wewnętrzny przepełniony niezrozumiałymi ambicjami, kompleksami podszytymi polityczną niedojrzałością. Autor cytuje nawet Churchilla, który tarcia w tym regionie nazwał „wojnami pigmejów” – szkoda może że czyni to bez komentarza. Określenie będące bon motem wytrawnego gracza politycznego stało się bowiem myślą przewodnią całej pracy. Wojny plemienne – bo zdaje się je postrzegać niemiecki historyk – wybuchły na ziemiach, przez które przetoczył się właśnie największy konflikt w dziejach; gdzie królowały chaos i przemoc. I z tego – zdaniem Böhlera – zrodziła się Polska. Pozwala mu to wyjaśnić wiele elementów wydarzeń z lat 1918-1921, na czele z ogromną brutalnością, której symbolem na zachodzie stały się pogromy antyżydowskie w Galicji Wschodniej czy na Wołyniu. Ale to co pozwala wyjaśnić przemoc, słabo tłumaczy inne fenomeny. Jednym z najważniejszych jest problem polskiej tożsamości narodowej AD 1918. Jak wyglądała ona na „głębokiej prowincji”? Można powiedzieć, że idiosynkratycznie: była „tutejsza” i nierzadko sytuowała się poza współczesnym rozumieniem narodowości czy etnosu, sprowadzając się czasem do sfery języka oraz konfesji. Nie jest tak, że autor tego nie dostrzega. Ale jednocześnie używa siatki pojęciowej, która nie w pełni przystaje do opisywanej przez niego rzeczywistości. To zaś zmusza go do zdumiewających uproszczeń. Momentami można wręcz odnieść wrażenie, że spory narodowe i etniczne sprowadza on jedynie do poziomu tarć etnicznych. I odnosi się w swych ocenach do całych społeczności zamieszkujących w tej części Europy, twierdząc, że ekspansywna polityka elit (w tym wypadku: przede wszystkim polskich władz) skrzywdziła je i wymusiła na nich przyjęcie narzuconych ram w sferze świadomości. Są miejsca – jak Galicja Wschodnia – w których jego obserwacje będą miały choćby częściowe pokrycie w rzeczywistości. Ale czy trafne jest przypisywanie Wielkopolanom angażującym się w powstanie antyniemieckie motywacji głównie ekonomicznych? Z tym nie mogę się zgodzić. Wybór przynależności państwowej z pewnością zmuszał do redefinicji własnej tożsamości. Sęk w tym, że tożsamość polska nie wyłoniła się deus ex machina po I wojnie światowej. Owszem, uległa przemianom pod wpływem szeregu czynników politycznych, społecznych i kulturowych. Ale byłoby nieuczciwe wyrokować, że było to (wymuszone, wykalkulowane czy też narzucone) przyjęcie jednego z kilku wariantów tożsamości, które się ze sobą wzajemnie wykluczały i zwalczały, czy wręcz były skutkiem plemiennej walki o dominację nad terytorium. Böhler nie chce dostrzec przenikających się, a niekiedy uzupełniających się i właściwych dla tych ziem tradycji. Najgorsze jest chyba to, że nie chce uznać tego stanu rzeczy za dalekie dziedzictwo wielonarodowej Rzeczpospolitej przedrozbiorowej, ale jako swego rodzaju niedojrzałość, brak zdefiniowanej tożsamości. Dlatego też zaproponowana przezeń wizja wielkiego kotła, w którym gotują się wzajemne animozje mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej, okazuje się ślepą uliczką. Pojęcie to jest bowiem głównie efektownym hasłem. W szczegółach zaś okazuje się być tak pojemne, że granice owego kotła można spokojnie rozszerzyć na cały kontynent. A może wręcz na całą kulę ziemską? Bezsprzecznie ważne jest, że niemiecki badacz zwraca uwagę na często bagatelizowany fakt, że pierwsze lata niepodległej Polski to nie tylko społeczna euforia listopadowa i podniosła atmosfera. Efektem straszliwej wojny były też liczne napady i pogromy dokonywane na tle narodowościowym, etnicznym i religijnym, a także rabunkowym. Nowej rzeczywistości towarzyszyły bieda, głód i epidemie. O tej karcie tużpowojennej rzeczywistości zdajemy się zapominać, ale Böhler rzetelnie nam o tym przypomina. Zasługą nowo utworzonych państw było opanowanie owego fermentu, choć miejscami autor gotów jest obwiniać tworzące się organizmy państwowe o eskalację i wykorzystanie niepokojów społecznych do własnych celów. Warto zresztą postawić w tym miejscu pytanie: jaką receptę na konflikty w regionie proponuje autor? Nie mówi tego wprost, choć lata 1918-1921 stają się dla niego granicą między światem spokojnym i uporządkowanym, a światem pełnym nacjonalizmów, niepokojów i waśni. Tak jakby do chaosu doprowadził upadek starej Europy i trzech cesarstw, które zgodnie pilnowały, by nie dopuścić do wrzenia. „Narody, narody, po diabła narody?” – śpiewał Jacek Kaczmarski, gorzko komentując dzieje XX wieku. Wielka szkoda, że praca, którą skierowano do zachodniego czytelnika – i która trafiła na półki polskich księgarni w stulecie niepodległości – tak konsekwentnie powiela stereotypy. To co w tej książce ciekawe i inspirujące zostaje, niestety, przyćmione przez duch imperialnego Churchilla i jego spojrzenia na dzikich mieszkańców Europy Środkowej. Czyż nie ciężko jest znaleźć wspólny język, gdy się inaczej rozumie kluczowe pojęcia? „Wojna domowa. Nowe spojrzenie na odrodzenie Polski”, wydawnictwo Znak. Piotr Abryszeński Źródło: MHP COPYRIGHT Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione. NAJNOWSZE W Krakowie uroczyste zakończenie obchodów Jubileuszowego Roku Ignacjańskiego Muzeum Podkarpackie przypomina Ignacego Łukasiewicza W przeddzień 78. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego msza św. z udziałem władz Ukraińscy muzycy-uchodźcy wystąpili na londyńskim festiwalu The Proms Uroczystości przed pomnikiem Żołnierzy „Żywiciela” na stołecznym Żoliborzu Newsletter Oświadczam, że wyrażam zgodę oraz upoważniam Muzeum Historii Polski, ul. Mokotowska 33/35, W-wa (dalej MHP) jako Administratora danych osobowych oraz wszelkie podmioty działające na rzecz lub zlecenie MHP do przetwarzania moich danych osob. (e-mail) w zakresie i celach niezbędnych do otrzymywania newslettera od dnia wyrażenia tej zgody do jej odwołania. Jestem świadomy/a, że mam prawo w dowolnym momencie odwołać zgodę oraz że odwołanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody udzielonej przed jej wycofaniem. Jestem też świadomy/a, że przysługuje mi prawo dostępu do moich danych, do ich sprostowania, do ograniczenia przetwarzania, do przenoszenia danych, do sprzeciwu wobec przetwarzania. COPYRIGHT Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione. Odpowiedzi - Polska- Czechy- Łotwa- Litwa- Estonia- Jugosławia- Finlandia EKSPERTażór odpowiedział(a) o 16:57 Po I wojnie niepodległość uzyskały:Czechosłowacja,Austria,Węgry,Polska,Finlandia,Litwa,Łotwa,Estonia. andreess odpowiedział(a) o 19:05 Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Węgry, Czechosłowacja, Węgry i dokładniej było tak:suwerenność odzyskały:BelgiaCzechosłowacjaAustriaWęgry Polskaniepodległość:FinlandiaRepubliki bałtyckiena krótki okres powstały GruzjaArmenia Azerbejdżana także królestwo SHSChorwacjaSerbiaBośnia i HercegowinaSłoweniaCzarnogóra Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub